دنیای تبلیغات – پرویز شمس : تصور کنید درب سالن همایش باز شده و افراد یکی پس از دیگری با لبخند رضایتی که در چهره دارند از سالن خارج می شوند. تقریبا همه شان مشغول صحبت و تبادل نظر در مورد مورد سخنران و سخنرانی جذابی که وی ارائه داده است هستند. حتی برخی از افراد به امید دیدار و همکلامی حتی در حد چند ثانیه با استاد سخنران هستند. وی هم با کلام و لبخند انرژی بخشش میهمانان را بدرقه می کند. براستی چند بار در چنین همایش هایی شرکت کرده اید ؟ ، آیا به تعداد انگشتان دست می رسد؟ ، چرا اغلب سخنرانان و مدرسان توانایی جذب و جلب توجه مخاطب را ندارند. این مقاله به شما کمک می کند تا بتوانید با بدست آوردن دیدگاه صحیح در مورد شیوه ارائه جذاب و اثر بخش ، توفیق بیشتری در این زمینه بدست آورید.
۱٫ دلیل اصلی شکست ارائه دهندگان در جلب توجه مخاطب چیست ؟
فرض کنید به یک ضیافت شام در یک رستوران معروف دعوت شده اید اولین چیزی که توجه شما را جلب می کند چیست ؟ بله ، بوی خوش غذا. یا وقتی در حال رانندگی هستید صدای بوق ماشین عروس توجه شما را به خود جلب می کند. این مثال ها و مثالهای دیگری از این دست نشان می دهد توجه شما از طریق حواس پنجگانه تان جلب می شود اما به نقل از نشریه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، حواس پنجگانه به یک اندازه در یادگیری نقش ندارد. بر اساس این تحقیقات ۷۵% یادگیری از طریق حس بینایی، ۱۳% بر اساس حس شنوایی ، ۱۲% الباقی از طریق سه حس لامسه ، چشایی و بویایی صورت می پذیرد.
حال این سوال پیش می آید آیا مدرسان و سخنرانان هم در ارائه های خود به همین نسبت هر یک از حواس مخاطب را درگیر می کنند یا همچون نظام آموزشی نه چندان موفقمان تنها تکیه بر حس شنوایی دارند ؟! متاسفانه اغلب سخنرانان و مدرسان از جلوه های بصری که بیشترین تاثیر در یادگیری را دارند کمترین استفاده را می نمایند و ارائه آنها اغلب متکی بر حس شنوایی است.
۲٫ تعداد اسلایدها کمتر باشد یا بیشتر ؟
اینکه تعداد اسلایدهایتان چه قدر باشد تابعی از مدت زمان ارائه شما خواهد بود ، در یک ارائه مطلوب ، بطور متوسط برای بررسی هر اسلاید ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه می بایست زمان صرف نمائید. لذا سعی کنید از آوردن اسلایدهای اضافی که بواسطه کمبود زمان بخواهید از روی آنها سریع رد شوید خودداری نمائید ، زیرا حس بدی به مخاطب القاء می کند. همینطور بیش از حد معطل شدن روی یک اسلاید مخاطب را خسته می نماید. اسلایدها به ارائه کننده کمک می کند تا سناریو خود را به یاد آورده و دنبال کند لذا از قراردادن اسلایدهای اضافی جداً پرهیز نمائید. بخاطر داشته باشید به هیچ وجه قرار نیست همه حرف های خوب ، همه تلاشی که انجام داده اید و همه نتایجی که بدست آورده اید در عرض یک ارائه چند دقیقه ای به مخاطب انتقال دهید. بلکه می بایست بر اساس نتیجه دلخواهی که می خواهید مخاطب از ارائه شما بگیرد اسلایدهای خود را تنظیم نمائید. در ضمن بخاطر داشته باشید هیچ یک از مخاطبین از اینکه شما در زمان مقرر و حتی زودتر از آن مطلب خود را به پایان برسانید ناراحت نمی شود.
۳٫ آیا شوخی و خنده در زمان ارائه کار درستی است یا خیر ؟
پاسخ به این سوال هم بله است هم خیر. یعنی اگر از قواعد و ظرایف طنازی در سخنرانی مطلع هستید و به اندازه کافی در این زمینه تمرین کرده اید ، مسلماً استفاده از طنز در سخنرانی به شما کمک می کند تا همزمان هم فشار را از روی خود بردارید و هم خستگی مخاطبین را از بین ببرید و به عنوان یک مزیت شما تلقی خواهد گردید. اما اگر هنوز به توانایی خودتان در کنترل جلسه و شناخت مرز باریک بین طنز و هجو شک دارید ، ریسک نکنید!
نکته حائز اهمیت این است که سخنران می بایست مرز بین شوخی و هجو را بشناسد و میزان آنرا بر اساس شناختی که از مخاطب بدست می آورد تنظیم نماید ، کما اینکه بذله گویی هایی که در یک جمع قابل قبول و خنده دار است در جمع دیگری ممکن است با توجه به جنسیت ، سن و یا طبقه اجتماعی مخاطبین کاملاً توهین آمیز تلقی گردد.
بسیاری از سخنرانان نیز از طنز در سخنرانی واهمه دارند و حتی در معدود مواردی که به عقیده خودشان این ریسک را می پذیرند با جملاتی از قبیل “البته من بازیگر نیستم” یا “من اصلا بامزه نیستم” اثر آنرا پیشاپیش خنثی می کنند.
همینطور بخاطر داشته باشید هر چقدر هم که خوش مشرب هستید و مخاطبین هم پذیرای طنز در کلام شما هستند می بایست از جایی خنده و شوخی را قطع و به بحث اصلیتان برگردید وگرنه برخی از مخاطبین از جلسه سخنرانی شما بعنوان استندآپ کمدی و از شما بعنوان دلقک یاد خواهند کنند !
پرویز شمس
کارشناس و مدرس ارائه حرفه ای
