دنیای تبلیغات- بهاریه – دکتر فرزاد مقدم- بهاریه نوشتن کار سختی است به‌ویژه وقتی که نخواهی شعری بسرایی ویا نتوانی زیباتر از حافظ شعری بگویی.
رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید
بله! تمام کارها برای رسیدن همین وظیفه است، آن‌هم اقتصادی تا موفق به خلق اعتماد و اعتقاد در مردمانش نگردد، این وظیفه از راه نمی‌رسد و چاره ای نیست جز انجام دادن درست آن وظیفه!
بنابراین بهتر دیدم وظیفه‌ی خودم را درباره‌ی سال ۹۵ انجام دهم. هم بهاریه ای باشد پیش‌بینانه و هم مرجعی برای کسانی که به فال‌گیری اعتقاد دارند و دائماً می‌پرسند، سال ۹۵ چگونه خواهد گذشت!؟
اگر پیش‌بینی‌هایمان غلط از آب درآمد که هیچ، می‌شویم مانند بقیه!، اما اگر درست درآمد که نوش‌جان کسانی که استفاده‌ی درست از آن برده‌اند:
اولین پیش‌بینی، این که از تغییرات سال ۹۵ بخش اندکی زیربنایی و بخش عمده‌ی آن سطحی و در مقابل چشمان ما خواهد بود. برای مثال، محصولات تندمصرف زیادی به بازار خواهد آمد و شلف‌ها رنگین خواهد شد، اما زیرساخت‌های فکری تولیدات داخلی(به‌ویژه بخش استراتژیک آن) تفاوت چندانی نخواهد کرد. یک شبه می‌توانیم از خارج دستگاه بیاوریم اما یک شبه نمی‌توانیم به کسانی که فقط کتاب خوانده‌اند تفکر استراتژیک یاد دهیم، و مطمئن باشید که در سال‌های آینده بیش از استراتژی به تفکر استراتژیک نیاز داریم. چراکه بازار به قدری به لحاظ تغییر شرایط محیط و بازیگرانش متلاطم خواهد شد که استراتژی از پیش نوشته نیست که کار خواهد کرد، بلکه تفکر استراتژیک است که شما را نجات خواهد داد. به همین دلیل توصیه می‌کنم، از حالا برای سال ۹۵ کمپینی تبلیغاتی چنان ننویسیم که قابل تغییر نباشد!
دوم، دنیای رسانه های دیجیتال سال پر التهاب و پر کشمکشی را خواهد گذراند. شرکت‌های زیادی تاسیس و شرکت‌های زیادتری تعطیل خواهد شد. اپلیکیشن‌های جدیدی به بازار خواهد آمد، سال ۹۵ ، سال هجوم اپلیکیشن‌ها به موبایل‌ها خواهد شد.
سوم، در بازار شغل حضور شرکت‌های صد در صد خارجی، شرکت‌های خارجی- ایرانی، و شرکت‌های ایرانی- خارجی نما افزایش خواهد یافت و این خود مشاغل جدیدی را به ارمغان خواهد آورد. تاثیر مدرک تحصیلی در یافتن شغل در شرکت‌های معتبر به ناگهان کاهش خواهد یافت. شرکت‌ها به دنبال کسانی خواهند رفت که مهارت انجام کار را دارند نه مدرک تحصیلی. شرکت‌های معتبر خارجی، تحصیلکرده های بالونی را استخدام نخواهند کرد و داشتن مدارک دکترا (از هر مدلی) به یک مانع برای استخدام در شرکت‌های معتبر خارجی بدل خواهد شد. همچنین از دید شرکت‌های خارجی ملاک مشاور بودن حداقل انجام ۱۰۰۰۰ ساعت کار اجرایی در زمینه مربوط است، به زبان ساده مشاور هر شغلی باید قبلا در آن شغل رزومه‌ی اجرایی چندساله داشته‌باشد. بنابراین به ناگاه با کمبود مشاور مواجه خواهیم شد و مشاوران کارنکرده نصیب شرکت‌های ایرانی و پسرخاله جان‌های مدیرعاملشان خواهند شد!
چهارم، با ورود هرچه بیشتر کارفرمایان حرفه‌ای به بازار، کلاس‌هایی با نگرش فنی و حرفه‌ای، آموزش‌های صنفی و مهارت محور ارزش خواهد یافت و نسل وای بیش از گذشته از دانشگاه رویگردان خواهد شد. سال ۹۵ آغاز این حرکت دانشگاه‌گریزی خواهد بود. ابتدا نخبگان بر علیه سیستم آموزشی دانشگاه داد سخن خواهند داد تا این که بالاخره دانشگاه‌ستیزی و دانشگاه‌گریزی به یک مد و رویه تبدیل می‌گردد!
نسل وای تاثیر خود را بیش از گذشته در محیط کار نشان خواهد داد. فرهنگ بله قربان‌گویی با حضور هرچه بیشتر این نسل و کارفرمایان خارجی رخت خواهد بست. دولت به سمت کوچک‌تر شدن خواهد رفت اما مشکل بیکاری همچنان مانع اصلی این تغییر خواهد بود. چرا که شاغلان بخش دولتی، در بخش خصوصی به سختی کار خواهند یافت. در عرصه‌ی تبلیغات به مشاغل زیادی احتیاج خواهد شد. برخی از مشاغل تبلیغاتی با حضور شرکت‌های حرفه‌ای، تغییر ماهیت خواهند داد و تخصص‌هایی مانند مدیاپلن ارزش بیشتری خواهد یافت. قراردادهای همکاری میان شرکت‌های تبلیغاتی ایرانی و خارجی یکی پس از دیگری بسته خواهد شد، اما بسیاری از آنها هیچ فایده ای برای طرفین نخواهد داشت. شرکت‌های تبلیغاتی یاد می گیرند که به جای ظاهرسازی، باطن سازی نمایند. با افزایش آگاهی مشتری از کم و کیف تبلیغات، کمپین‌های تبلیغاتی به شکل حرفه‌ای تری نوشته خواهند شد و هم چنین برنامه ریزی رسانه ای (به دلیل اهمیت یافتن حساب‌پس‌دهی در بودجه‌ها) برای اولین بار دغدغه شرکت‌های بزرگ خواهد شد.
و در پایان، مانند بسیاری از کشورها، ما نیز که مدت‌هاست در زمینه بازاریابی و تبلیغات خدمات مشکل داریم و در خواب بوده‌ایم، به ناگاه برخواهیم خواست و حرکتی در زمینه بازاریابی خدمات به عنوان یک تخصص مجزا آغاز خواهد شد. مانند همیشه این حرکت با مقالات و کتاب‌ها و سمینارها همراه خواهد بود تا بلکه به بخش اجرایی نیز برسد. اما همین که متوجه شویم به طور کلی و به شکل سراسری در کل ایران، در زمینه بازاریابی و به‌ویژه تبلیغات خدمات مشکل داریم، حرکت خوبی انجام شده است.
سال ۹۵ ، در کل از نظر اقتصادی سخت ولی از نظر عاطفی و روحی بسیار زیبا خواهد گذشت.
سال نوی همه‌ی مشاغل، به‌ویژه “دنیای تبلیغات”، مبارک باد!
دکتر فرزاد مقدم
مدرس و مشاور تبلیغات و برند
