دنیای تبلیغات- آزاده تاج علی– امروز در گرمای هوا، صحنه غم انگیزی دیدم. در مترو، یک زن دستفروش داشت پتو می فروخت و هر کسی این صحنه را می دید، رویش را برمی گرداند و سریع خودش را باد می زد. همه بارش مانده بود روی دست اش و عرق می ریخت. به او گفتم از فردا بادبزن بیاور. لااقل خودت راحت می شوی.
اشتباه دستفروش مترو را بسیاری از برندها هر فصل تکرار می کنند. در خوشبینانه ترین حالت، اگر برندهای تولید بستنی، در زمستان تبلیغ مفهوم یخ زدگی نکنند، یا تولیدکنندگان رادیاتور در بهار تیزر پرحرارت پخش نکنند، میزان اهمیت به حال و هوای هر فصل هنوز در میان متولیان تولید محتوای برندها دیده نمی شود. گویی تفاوتی ندارد در کدام فصل سال برای کدام محصول یا خدمات مان تبلیغ کنیم.
اکنون آخرین روز بهار در حالی غروب می کند که تبلیغات نخستین فصل سال با تبلیغات سومین فصل سال تفاوت خاصی نداشته است و انگار بیشتر برندها به نوعی ویروس بهاری دچار شده اند که توان تطبیق محتوای تولیدی را با زمان خاص اجرای طرح هایشان ندارند: نوعی زکام بهاره که از نعمت رنگ و بوی هرچیزی محروم می شوی.
با وجود این، در میان تمامی تبلیغات این سه ماه، به صورت کاملا اتفاقی، یک رخداد بسیار در خور توجه شکل گرفت. رخدادی که در جامعه ستنی ایران، اشخاص فرهیخته و خاصی را نشانه رفت و در نوع خود حرکت قابل تاملی را رقم زد: تبلیغات فروش بهاره خودرو نیسان که به صورت محیطی در چند بزرگراه تهران با این متن اجرا شد: پیشنهاد بهاری نیسان برای زمانی محدود. در تصویر بیلبورد هم یک ابر سفید با قطره های باران ، به نمایش درآمد. در این طرح، در همان نگاه نخست، مخاطبان آشنا به علوم انسانی، مفاهیم مذهبی و مراسم سنتی، تناسب مفاهیم را به سادگی دریافت کردند. زیرا در ذهن آنان واژه نیسان به معنای دومین ماه بهار است و از این گذشته، در میان ترکیب های به جامانده با واژه نیسان، کلمات ابر و باران در متون قدیمی بسیار ثبت شده است:
به تک ژاله می ریخت بر کوه و دشت(سعدی)/ تو گفتی مگر ابر نیسان گذشت
از سوی دیگر آمیختن مفهوم فرصت محدود با بارش و نیسان، در ذهن مذهبیون و اشخاص سنتی یادآور یک باور مهم است: در یک روز خاص از ماه نیسان (اردیبهشت) وقتی باران ببارد باید قطره های آن را در ظرف های دهانه گشاد جمع کرد و بر آن دعا خواند و سپس به مناسبت های مختلف در هنگام حاجات از آن، قطره ای نوشید. این کار البته در ایران قدیم که بهارهای پرباران داشته بسیار رایج تر بود و اکنون به علت گرمایش جهانی(GLOBAL WARMING) وکم بارانی بهار در بیشتر شهرهای فلات ایران، این رسم قدیمی به سختی اجرا می شود و البته همین موضوع خود بر بار معنایی فرصت محدود در این بیلبورد، می افزاید.نه نتها بسیار بعید به نظر می رسد که مشاور تبلیغات نیسان هم به مناسبات زیست محیطی ایران و هم به مناسبات مذهبی مردم تا این حد آشنایی داشته باشد بلکه این نوع تحلیل محتوا بیشتر شبیه وقت هایی است که روح سازنده یک فیلم از مفاهیم زیبا در تحلیل منتقدان بی خبر است.
