دنیای تبلیغات- آرش خیروی- کمتر کسی است که در ایران حتی برای یک بار هم که شده، نام زیراکس را به‌جای کپی یا رونوشت گرفتن و دستگاه‌های کپی استفاده نکرده باشد. نامی که با اسناد و مدارک و شناسنامه و امتحان و درس و مشق عجین است و در بسیاری از ادارات و نهادها و سازمان‌های دولتی و خصوصی، برای رونوشت از هر برگه یا سندی از آن استفاده می‌کنند. بد نیست کمی به عقب برگردیم و نگاهی به ظهور صنعت چاپ در ایران بیندازیم. اگر از دوران همخامنشیان که چا‍‌پ‌های ابتدایی و دستی رایج شد و در دوران مغول‌ها واژه چاپ به‌وجود آمد بگذریم، شکل‌گیری چاپ صنعتی در ایران را باید مربوط به دوران صفویه دانست. در این دوره، کشیشان جمعیت ارامنه در ناحیه جلفای اصفهان، دعا و ذکرهای مسیحی خود را با کمک دستگاه‌های خاصی چاپ می‌کردند. رفته رفته صنعت چاپ در ایران شکل قوی‌تر و کامل‌تری گرفت تا این‌که، زیراکس با وارد کردن محصولاتش جهت رونوشت گرفتن از اسناد و مدارک، جای خود را در بازار ایران باز کرد و ردپایی از خود برجای گذاشت که همچنان دیده می شود.
زیراکس نام مجموعه شرکت‌هایی آمریکایی است که اینک در تمامی دنیا، از جمله ایران دارای شعب مخلتلف است و در زمینه تصویربرداری دیجیتال، سامانه مدیریت اسناد و لوازم جانبی فعالیت می‌کند. تاسیس این شرکت داستان جالبی دارد. چستر کارلسون، فیزیک‌‌دان و مخترع، کارمند ساده اداری بود که هر روز مجبور می شد از روی اسناد و مدارک فراوانی رونوشت بردارد. او به دلیل انجام مداوم این کار به درد آرتروز مبتلا شد و تصمیم گرفت راهی پیدا کند تا هرچه بیشتر کارش کمتر و آسان‌تر شود. کارلسون سرانجام با انجام آزمایش‌های الکتروگرافی متعدد موفق شد، در سال ۱۹۳۸، دستگاه کپی اولیه را بسازد. جالب این‌جا بود که از این اختراع استقبالی از سوی شرکت‌های بزرگ صورت نپذیرفت و سرانجام به سال ۱۹۰۶، شرکتی با نام هالوید، با مدیریت جوزف سی ویلسون، حق امتیاز این دستگاه را خرید که کار اصلی‌اش، تولید کاغذ جهت عکاسی و چاپ بود. این شرکت در واقع همان کمپانمی معظمی است که امروز آن‌را با نام زیراکس می‌شناسیم. سال ۱۹۵۹ اما، دوران شکوفایی زیراکس بود و اولین دستگاه کپی اداری، با نام زیراکس ۹۱۴ که مدل‌های بعدی آن هم سال‌ها بعد در ایران همه‌گیر شد و بر سر زبان‌ها افتاد، باعث فروش بسیار زیاد محصولات این شرکت شد.با این دستگاه، چاپ بر روی کاغذ ساده و بدون پوشش به‌شکل رسمی و صنعتیشکل گرفت. در دهه ۹۰ اولین دستگاه‌های فتوکپی دیجیتالی زیراکس به بازار آمد و پس از همکاری این شرکت با مایکروسافت، چاپگر‌های رنگی زیراکس نیز به شکل عمده تولید شد و به‌فروش رسید. محبوبیت و همه گیر شدن زیراکس در ایران، به حدی بود که تا به همین امروز هم بسیاری با دیدن دستگاه کپی، نام زیراکس به ذهن‌شان متبادر می‌شود. گروه شرکت‌های زیراکس ایران همچنان در کشور‌مان در حال فعالیت هستند و این برند قدرتمند را در بسیاری از ادارات و موسسه‌ها همچون گذشته می‌بینیم.
مطالعه مطلب نوستالوژی برندها / کلینکس
